dr Nemanja Tupeša
Bioflavonoidi su prirodni, aktivni spojevi u biljkama. Oni su biljni pigmenti. Mnogi ih nazivaju vitaminom P ali taj naziv nije zvanično privaćen. Neki ga označavaju kao C kompleks jer je veoma povezan sa vitaminom C. Nalazimo ih u limunu, narandžama, grejfrutu, bobičastom voću, lisnatom tamnozelenom povrću, paprikama, zelenom i crnom čaju, crnoj čokoladi, soji, heljdi, glogu itd…
Tribulus terrestris je samonikla puzajuća biljka (najčešće po zemlji) čije je stablo dužine 50 do 60 cm sa dlakavim listovima i žutim cvjetovima. Plod je specifičnog izgleda sa čvrstim, šiljatim bodljama koje se mogu zariti u gumu bicikala i automobila. Biljka je veoma otporna i prilagodljiva. Uglavno raste u predjelima sa veoma toplom i suvom klimom. Može se naći i u pustinjama pa čak i na viskom planinama. Najzastupljenija je u Indiji, Turskoj, Iranu, Kini, Vijetnamu ali je ima i na Balkanu i našim predjelima, posebno u Dalmaciji i Makedoniji. Nalazimo je pored puta, uz obalu, u travnjacima i sl. U našem narodu je poznata po imenima : Babin zub, Đavolji trn…
Slobodni radikali kiseonika nastaju u organizmu njegovim metabolizmom. Uklanjanjem jednog elektrona molekul postaje nestabilan i reaktivan. SRK teže da pređu u stabilno stanje pa „ kradu“ elektrone od drugih molekula i čine ih reaktivnim, što dovodi do lančane reakcije. Najviše ih nastaje u procesima oksidacije tj. ćelijskog disanja (prenos elektrona) u mitohondrijama. Nastaju i u imunološkim ćelijama i predstavljaju značajnu ulogu protiv mikroorganizama. Pojačano stvaranje u organizmu imamo kod zapaljenskih procesa, pojačane fizičke aktivnosti, pojačanog metabolizma… Na produkciju djeluju značajno i unošenje lijekova, zagađen vazduh, dim cigarete, radioaktivno i UV zračenje, unošenje pesticida u organizam itd.
Pored imunološke funkcije, imaju i druge uloge u organizmu. NO- (azot oksid) utiče na vazodilataciju (širenje krvnih žila) i time pojačava protok krvi, H2O2 (vodonik peroksid) i O2-( superoksid) stimulišu stvaranje interleukina 2, koji igra jednu od ključnih uloga u imunološkoj odbrani kod infekcija. Postoji mnogo SRK a među poznatijim su još i OH- (hidroksilni radikal), RO2 (peroksilni radikal), HCIO- (hipohloritna kiselina). SRK mogu oštetiti ćelije u organizmu i dovesti do mnogobrojnih bolesti. Da ne bi došlo do toga postoji antioksidativna zaštita. Antioksidanti „poklanjaju“ svoj elektron i stabilizuju SRK a da pri tom ne naruše svoju stabilnost. Neki enzimi u organizmu sprečavaju nastajanje SRK i oni čine primarnu antioksidativnu zaštitu. Superoksid dizmutaza pretvara superoksid u H202 i O2. Katalaza pretvara H2O2 u H2O i O2. Glutation peroksidaza utiče na nastanak dva molekula vode iz H2O2. Kada se SRK stvore u velikom broju u njihovom uklanjanju utiču : fosfolipaza A2, DNK ligaza, glikozidaze, DNK polimeraze, endonukleaze itd. (sekundarna antioksidativna zaštita). Poremećaj ravnoteže između nastajanja SRK i njihovog uklanjanja i neutralisanja vodi u nastanak oksidativnog stresa.
Continue reading “SLOBODNI RADIKALI KISEONIKA I ANTIOKSIDANTI”Aloe vera je biljka koja raste u toplim i suvim krajevima (Meksiko, Karibi, Australija, Afrika…). Postoji više od 200 vrsta ali samo četiri imaju ljekovito dejstvo. Napoznatija među njima je Aloe Barbadensis Miller. Stari narodi su ovu biljku koristili kod ujeda insekata, posjekotina, opekotina i alergijskih stanja kože.
Sadrži vlakna, vitamine A, B, C, E, folnu kiselinu, Mg, Fe, Cu, K, Se, enzime, antrakinon, polisaharide, tanine, aminokiseline…
Teško se može zamisliti jutro bez kafe. Miris kafe nas privlači. Ona je postala običaj, ritual, glavno sredstvo za razbuđivanje i započinjanje usješnog dana. Mnogo ima rasprava o dobrim i lošim efektima upotrebe kafe. Dok jedni uporno ukazuju na štetnost kofeina na zdravlje a prvenstveno na kardiovaskularni sistem, drugi ukazuju na njenu korisnu stranu. Efekti u svakom slučaju su blagi. Studije su sprovođene više godina da bi mogle da pokažu neke posledice. Naravno da je zbog njenog stimulativnog dejstva na CNS i blagog povećanja krvnog pritisaka kontraindikovana kod hipertoničara u većim količinama. I kod anksioznih pojačava ovo stanje i dovodi do nemira, nesanice, pojačanog lupanja srca. Continue reading “KAFA JE ZDRAVA!?”
Hajdučka trava (lat. Achillea millefolium ). Drugi nazivi su : Ahilova trava, ranjenik, sporiš, stolisnik, kunica, jalovi mjesečnjak… Koristili su je hajduci i ranjenici za liječenje rana. Grčki junak Ahil je takođe liječio rane ovom biljkom. Uz kamilicu jedan je od najčešće korištenih prirodnih lijekova. Može se upotrebljavati svježa, u vidu čajeva i kupki. U terapiji erozivnog gastritisa i ulkusa je našla primjenu. Mnogi koji su je koristili su osjetili smanjivanje boli i brži oporavak erozija želudačne sluzokože. Najbolje je upotrebljavati svježu biljku.
Continue reading “Hajdučka trava u terapiji erozivnog gastritisa i ulkusa”
Zeleni čaj se pravi od lišća biljke Camellia sinensis. Najvažniji sastojci zelenog čaja su: kofein, polifenoli tj katehini (najpoznatiji EGCG tj Epigallocatechin gallate), teanin i druge aminokiseline , eterično ulje , vitamin A, vitamin B2, vitamin B12, vitamin C vitamin E, hlorofil, organske kiseline, fluorid, željezo, kalijum, mangan, bakar, teofilin, teobromin. Zeleni čaj je moćan antioksidant.
