Riječ propolis je grčkog porijekla, pro-ispred, polis– grad. Naziva se i pčelinjim lijepilom. Pčele ga sakupljaju sa pupoljaka, kore drveće i sl. pa otud ima žućkasto-zelenu do smeđu boju. Ovim „lijepilom“ pčele zatvaraju otvore na svojim košnicama i time ih štite od uljeza, vjetra i vlage pa otud vjerovatno i potiče naziv kao „zaštita ispred grada“. Stvaraju higijenu okoline. Uljeza koji uđe u košnicu, pčele ubiju (a ne mogu ga izbaciti van košnice npr. miš i sl.) odmah premazuju propolisom kojim balzamuju žrtvu, sprečavajući njeno truljenje i tako se štite od moguće zaraze.
Photo by Jason Riedy on Foter.com / CC BY
Propolis se sastoji se od smola (50-55%), voska (30-35%), eteričnih ulja (10%), cvijetnog peluda (5%). Sadži vitamine (E, C, A, B1, B2, B6), minerale (Fe, Zn, Mn, Co), enzime, organske kiseline, polifenole i flavonoide. Najvećim dijelom nosioci ljekovitih dejstava propolisa su bioflavonoidi koji djeluju protiv mikroorganizama i bogati su antioksidantima.
Upotrebljava se od davnina. Koristili su ga Grci, Asirci, Egipćani i dr. uglavnom u zdravstvene svrhe (opekotine, rane, za probavni sistem) ali i mumificiranje (Egipat). Danas se takođe dosta primjenjuje kao dodatak ishrani, u liječenju nekih oboljenja i stanja. Dobre rezultate je pokazao kod virusnih (herpes simpleks virusa kao i virusa gripe), bakterijskih (uzazvanih streptokokama, salmonelom, i mnogim anaerobnim bakterijama) i gljivičnih infekcija (Candida albicans, C. Tropicalis…). Jača imunološki sistem, ubrzava regneraciju tkiva, sprečava nastanak tumora … Ima blagi anestetički efekat.
Pokazuje dobre rezultate kod: prevencije karijesa, prevencije parodontoze (sprečava rast anaerobnih bakterija oko zuba koje izazivaju periodontitis), zapaljenja grla i grlobolje, gripe (kofeoilkvinska kiselina), afti, herpesa, kašlja, opekotina i ogrebotina (pospješuje zarastanje), akni, ulkusa želuca, prevencije tumora želuca i crijeva, pojačanog vaginalnog sekreta (u vidu vaginaleta).